Αγ. Τριάδα (1245)

Ένα σπουδαίο βυζαντινό μνημείο

Η Αγία Τριάδα, μια μικρή σταυρεπίστεγη εκκλησία που ανήκει στο μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων, βρίσκεται πάνω σε λόφο, δυόμιση χιλιόμετρα από το «Ποδάρι», στον εσωτερικό δρόμο που οδηγεί στο Κρανίδι. Είναι χτισμένη το 1245 μ.Χ., καθώς μας πληροφορεί ο καθηγητής της Θεολογίας Γεώργιος Αγγ. Σωτηρίου από τις Σπέτσες, ο πρώτος μελετητής του σπουδαίου αυτού μνημείου της Βυζαντινής Τέχνης, στα 1926. Σχετικό κείμενο είναι δημοσιευμένο στο ογκώδες βιβλίο του, «Βυζαντινή Αρχαιολογία».

Από άποψη αρχιτεκτονικής ο Ναός είναι χτισμένος με τον απλό βυζαντινό τύπο των σταυρεπίστεγων (με θόλο σε σχήμα σταυρού) βασιλικών, «που η καμάρα διακόπτει την κατά μήκος καμάρα του ναού». Στο νότιο εσωτερικό τοίχο του Ναού διασώζεται επιγραφή, η οποία μας πληροφορεί ότι χτίστηκε από τα θεμέλια και ιστορήθηκε (αγιογραφήθηκε) με έξοδα και αμοιβή του Εμμανουήλ Μουρμούρα, της γυναίκας του, Θεοδώρας και των παιδιών τους, για λύτρωση και συγχώρηση των αμαρτιών τους. «Με το χέρι εμένα (το δικό μου) του Ιωάννη που αναστήλωσε αυτές τις σεβαστές εικόνες από τη μεγάλη πόλη των Αθηνών τον Οκτώβριο του 1245 μ.Χ.».

Η Αγία Τριάδα, ιστορικό μνημείο της Φραγκοκρατίας στην Ερμιονίδα, κατά το Γεώργιο Σωτηρίου, «διασώζει πολύτιμα λείψανα βυζαντινής ζωγραφικής των μέσων του 13ου αιώνα, προγενέστερα και των τοιχογραφιών της Αιγίνης και του Μυστρά». Από τις τοιχογραφίες του Ναού ιδιαίτερα σημαντικές είναι η Ανάληψη, η Γέννηση του Χριστού, τμήματα της Κοίμησης της Θεοτόκου και της Πεντηκοστής με την επιγραφή «Μήτηρ Θεού η τεκούσα τον Ένα της Τριάδος». Με την πάροδο των χρόνων οι τοιχογραφίες υπέστησαν σημαντικές φθορές και σήμερα καμία δε σώζεται ακέραια. Αξίζει, ωστόσο, να επισκεφθεί κανείς αυτό το πολύ σπουδαίο βυζαντινό μνημείο του τόπου μας.

Ο Ναός είναι γνωστός ως η «Αγία Τριάδα της Πικροδάφνης», καθώς στην περιοχή ευδοκιμεί η πικροδάφνη ή ροδοδάφνη. Το ανθεκτικό φυτό με τα όμορφα έντονα ροζ ή λευκά άνθη και τα λογχοειδή φύλλα, έδωσε το όνομά του στη γύρω περιοχή αλλά και στο μικρό χείμαρρο και το πηγάδι που βρίσκονται εκεί.